Тидар
10 - Сурат Юнус
/Маккахь
доьссина ‚ 109
аят ду/
Аллах1а
ц1арца дозадоцуш
шорта а ,
даимна а болу
къинхетаман Да
волчу
1.Алиф ,
лам , ра . Х1орш
кхетамечу
/кхачамечу/
жайнан аяташ
ду .
2.Нахана
тамаш хилла
тов , Оха
царех /волчу/
цхьана
стагана
/дагчу/
хьехар
:"Д1ахьеде
нахана /царна
кхерам хилар/
, шаьш /Делах/
тешначарна
кхаъ баккха ,
баккъалла а
царна шайн Далла
гергахь бакъ
/дика/ хьалхе
хиларца" . /Делах/
Цатешначара
элира
:"Баккъалла а
х1ара билггала
бозбуанча ма
ву"
3.Баккъалла а
шун Дела -
Аллах1 ву , Ша
стигланаш а ,
латта а ялх
дийнахь
кхоьллина
волу , т1аккха
/Шеца дог1учу
куьцара/
1арша т1ехь
д1атарвелла
/волу/ , Цо
леладо
/д1акхоьхьу
массо а/
г1уллакх ,
цхьа
т1ех1оттархо
/шафа1ат да
хир/ вац
Цуьнан
пурбанал
т1аьхьа бен .
Иза ву шуна
Аллах1 - шун
Дела , 1ибадат
де Цунна
/цхьаъ варца/ .
Ойла ца йо
аша ?
4.Цуьнга ду
шун дерзар
массеран .
Аллах1ан
ч1аг1о бакъ ю .
Баккъалла а
Цо доладо
кхоллар , т1аккха
и /деллачул
т1аьхьа/
юхакхуллу Цо
шаьш /Шех/
тешначарна а
, диканаш
динчарна нийсонца
бекхам
бархьама .
Шаьш /Делах/
цатешнарш -
царна
кхоьхкучух
малар а ,
лазош /долу/
1азап а ду уьш
цатешаш
хиларна
5.Иза ву Ша
малхах серло
, баттах нур
хилийтинарг ,
меттигашца
цуьнан
/леларан/
барам бинарг
, шуна хаийта
шерийн
дагардалар а
, хьесап а .
Аллах1а ца
кхоьллина
иза бакъонца
бен . Аяташ
билгала до Цо
хуучу
/ойлаечу/ нахана
.
6.Баккъалла а
буьйса
, де
къастарехь
/хийцадаларехь/
а , стигланашкахь
, лаьттахь
Аллах1а
кхоьллинчуьнгахь
а ,
билгалонаш
ма ю /Делах/
кхоьручу
нахана .
7.Баккъалла а
шаьш Тхуна
дуьхьалбахкаре
дог ца дохурш , дуьненан
дахарна реза
хилларш ,
цуьнца парг1ат
бевлларш
/д1атийнарш/ ,
шаьш Тхан
билгалонех
чидам боцурш
,
8.Уьш - церан
боьрзийла
/жоьжахатин/
ц1е ю , цара /дуьненахь/
гулдеш
хилларг
бахьанна .
9.Баккъалла а
шаьш /Делах/
тешнарш а ,
диканаш
динарш а , церан
Дала уьш шайн
ийманца
/ялсамане
боьдучу новкъа/
нисбийр бу ,
зовкхан
бошмашкахь
царна
к1елахула
татолаш
лелар ду .
10.Цу чохь
церан
кхайкхам :"Йа
Аллах1 , ц1ена
вукх Хьо" бу ,
цу чохь церан
маршалла
/хаттар/
:"Машар" /алар/
ду . Церан
т1аьххьара
кхайкхам
:ЁХастам бу
Аллах1ана ,
1аламийн
Далла" /алар/ бу
11.Аллах1а
адамашна
вониг
сихдича , цара
диканиг сих
ма-дарра ,
/Дала/ царга
/сихха/ шайн
1ожалла
кхачор ма яра
. Оха буьту
шаьш Тхуна
дуьхьалбахкаре
дог ца дохурш
шайн тиларчохь
боьхна лела
12.Адамах цхьа
зен
хьакхаделча ,
Тхоьга
кхойкху цо
шен аг1ор
тевжина , я
охьахиъна , я
ирах1оьттина
/волуш/ , ткъа
Оха шех шен
зен д1аайбича
/д1атилийча/ ,
/шен харцонна
т1ехь/
д1авоьду иза
баккъалла а
шех
хьакхаделлачу
зенна ша
Тхьоьга ца кхайкхича
санна .
Иштта хаздина
/харцонехь/
т1ехбуьйлучарна
шаьш деш хилларг
13./Делора/
Бакъдолуш
Оха х1аллак
дина шул хьалхара
чкъоьрнаш
/къаьмнаш/ , цара
зулам динчу
хена . Царга
баьхкира
церан
элчанаш
билгалонашца
, /х1етте/ уьш ма
бацара
/Делах/ тешар
болуш . Иштта
бекхам бо Оха
къа латочу
нахана
14.Т1аккха
царел т1аьхьа
Оха шу
хилийтира
лаьттахь
верасаш ,
Тхаьш
хьовсархьама
шу муха лелар
ду
15.Царна Тхан
билгала
/долу/ аяташ
дешча , Тхуна
дуьхьалбахкаре
дог ца
дохучара
элира :"/тхуна/
Х1ара доцуш
кхи къуръан
да , я
и хийца" . Ахьа
ала :"Соьца ца
дог1у аса и
сайгара
хийцар , со
т1аьхьа ца
х1утту сайга
/Дала/
хьоьхучунна
бен .
Баккъалла а
со кхоьру -
сан Далла со
1еса хилча -
доккхачу
дийнан
1азапах"
16.Ахьа ала
:"Аллах1ан
лиънехьара
аса шуна и доьшур
дацара , /Дала/
шуна и /соьгахула/
довзуьйтур
дацара .
Бакъдолуш со
цул хьалха
/ма/
1ийна шуна
юккъехь
вехаш .
Хьекъале ца
хуьлу шу ?"
17.Мила ву
Аллах1ана
т1ехь харцо
кхоьллинчул сов
зуламе , я
Цуьнан аяташ
харц динчул ?
Баккъалла а
къалатораш
декъал хир
/ма/ бац
18.Цара 1ибадат
до Аллах1
/1адда/ вуьтий ,
шайн зен ца
дечунна а , шайна
пайда ца
бечунна а .
Цара олу
:"Х1орш - Аллах1ана
гергахь тхан
т1ех1уьттурш
бу" . Ахьа ала
:"Аша
Аллах1ана
хоуьйту
Цунна
стигланашкахь
а , лаьттахь а
ца хуург ?" .
Ц1ена ву Иза ,
лакхаваьлла
Иза цара /Шеца/
декъахо
лоцучух .
19./хьалха/
Адамаш ца
хилла цхьа
/дин долу/
уммат бен , /цул
т1аьхьа/
декъаделира
уьш /динехь/ .
Хьан Делера
хьалха
даьлла дош
дацахьара ,
царна юкъахь
къелйина хир
ма яра уьш
шегахь бекъалочуьнгахь
.
20.Цара олу
:"Цунна т1е
шен Делера
цхьа билгало
йоссийнехьара"
. Ахьа ала :"Баккъалла
а къайлах
дерг /хаар/
Аллах1ан /долахь/
ду . Хьовса
/Делан 1азап
даре/ !
Баккъалла а
со ву шоьца
/цхьана/
хьовсучарех"
21.Оха
адамашка
къинхетаман
чам
баккхийтича ,
царех хало
хьакхайеллачул
т1аьхьа , т1аккха
Тхан
аяташкахь
мекарло ю
церан . Ахьа
ала :"Аллах1
сов чехка ву
кийтарлонехь"
. Баккъалла а
Тхан
геланчаш
д1аязйеш ю
аша еш йолу
мекарло .
22.Иза ву Ша шу
лаьттахула а
, х1ордахула а
лелориг . Шу
хикеманаш
чохь хилча ,
уьш цаьрца дахча
мелачу мохца
, уьш цуьнах
баккхий
бийча -
/т1аккха/
цунна беара
/хьаькхира/
ч1ог1а мох , царна
еара тулг1е
массо
меттигера ,
царна хетаделира
баккъалла а
шайна го
биллина - /т1аккха/
цара Аллах1е
кхайкхира
/доггах/
Цунна дин
ц1андеш
:"/Делора/
Ахьа тхо
х1окхунах хьалхадахахь
, тхо
баркалла
олучарех хир
ма ду" /аьлла/ .
23.Ткъа Цо шаьш
к1елхьара
баьхначу
хена , т1акхха
уьш /цхьа/
бакъо йоцуш
зулам
/бохамаш/ деш бу
лаьттахь .
Х1ай нах !
Баккъалла а
шун зулам , шуна
шайна ду .
Дуьненан
дахаран
/к1еззиг долу/
зовкх ду /и аша
хьоьгург/ .
Цул т1аьхьа
Тхоьга ду шун
дерзар ,
т1аккха Оха
хоуьйтур ду
шуна аша деш
хилларг .
24.Баккъалла а
дуьненан
дахаран
масал - Оха ша
стиглара
доссийначу
/дог1ан/ хих
тера ду , шеца
ийна адамаш а
, хьайбанаш а
шех дуучух /долу/
лаьттан
орамат . Лаьтто
шен хазалла
схьаэцча , и
кечделча /хьийкъича/ ,
цуьнан
ох1лунна
хетаделча ,
баккъалла а
шаьш цу т1ехь
ницкъ кхочуш
бу , Тхан кхел
еара цунна
буьйсана я
дийнахь , Оха
дира и /ялта/
хьаькхна , ша
селхана ца
хилча санна .
Иштта билгала
до Оха аяташ
ойлаечу
нахана .
25.Аллах1а /нах/
машаран
х1усаме
кхойкху ,
Шена луург
/исламан/
нийсачу
новкъа нисво
.
26.Шаьш дика
динчарна
диканиг а ,
/цул/ совдерг а
ду . Церан
яххьаш
хьулйийр йац
чено /кхоларо/
а ,
сийсазалло а
. Уьш
ялсаманин
дай бу , уьш цу
чохь гуттар
лаьттар бу .
27.Шаьш вонаш
динчарна - и
санна вон
бекхам бу , уьш
хьулбийр бу
сийсазалло .
Цхьа
ларвархо вац
царна /шаьш/
Аллах1ах
/ларбан/ . Шайн
яххьаш
боданечу
буьйсан
дакъошха
хьулйича санна
бу /уьш/ . Уьш
жоьжахатин
дай бу , уьш цу
чохь гуттар
лаьттар бу .
28./хьахаде
царна/ Оха
уьш берриге
/денбина/ гулбийр
болу де
. Т1аккха
Оха эра ду
шаьш /Делаца/
декъахо винчарга
:"/cовца/ Шайн
меттигехь шу
а , шун
декъахой а !" .
Оха
къастийра
царна
юккъехь .
Церан
декъахоша
элира :"Шу
дацара тхуна
1ибадат деш .
29.Аллах1 тоьар
ву теш тхуна
а , шуна а
юккъехь . Баккъалла
а тхо шун
1ибадатах
чидам боцуш
/ма/ дара"
30.Цигахь ловр
/1овшур/ ду х1ор
дег1о ша
хьалха динарг . Уьш
берзийра
Аллах1е - шайн
бакъволчу
эле , д1атилира
царех цара
кхуллуш
хилларг .
31.Ахьа ала
:"Мила ву шуна
стиглара а ,
лаьттара а
рицкъа луш
верг ? Я мила
ву /шун/ хазар
а ,
гар а шен
долахь дерг ?
Мила ву
деллачух дийна
дерг
доккхург ,
дийначух
делларг
доккхург ?
Мила ву
/массо/ г1уллакх
лелориг
/д1акхоьхьург/ ? Цара
эра ду :"Аллах1
ву" . Ахьа ала
:"Шу /Цуьнах
кхера/ ца
кхоьру ?"
32.И Аллах1 ву
шуна шун
бакъволу
Дела . Х1ун ду
бакъдолчул
т1аьхьа тилар
бен ? Шу д1а
муха дерзадо
/Цунна
1ибадат
дарха/ ?
33.Иштта бакъ
/хьакъ/ хилла
шаьш песакъ
хиллачарна
т1ехь хьан
Делан дош -
баккъалла а
уьш /Делах/
тешаш бац .
34.Ахьа ала :"Вуй шун
декъахойх
кхоллар
долош верг ,
т1аккха и
юхакхуллург
?" Ахьа ала :"Аллах1а
доладо
кхоллар ,
т1аккха и
юхакхуллу Цо
. Шу /бакъонах/
1еха муха до ?"
35.Ахьа ала
:"Вуй шун
декъахойх
/тилларг/
бакъонга
нисвеш верг ?"
Ахьа ала :"Аллах1а
нисво
бакъонга" .
Ткъа ша
/тилларг/ бакъонга
нисвеш верг
хьакъ ву /лай/
шена т1аьхьах1отта
, я ша /кхечо/
нисвичий бен
/кхиверг/ ца
нисвеш верг
ву ? Х1ун хилла
шуна ,
муха до аша
хьукма ?
36.Царех
дукхах берш
т1аьхьа ца
х1уьтту моттарна
бен .
Баккъалла а ,
моттаро
хьалха ца
доккху бакъдолчух
х1умма .
Баккъалла а
Аллах1 хууш
ву цара
дийриг .
37.Х1ара
къуръан ца
хилла , Аллах1
воцучо /шегара/
кхолла /йиш
йолуш/ .
Делахь а /иза/
шел хьалхарниг
бакъдар а ,
жайна
билгалдар а
ду - шегахь
шеко йоцуш -
1аламийн
Делера .
38.Я цара олу :"Цо
/Мухьаммада
шегара/
кхоьллина
иза" ? Ахьа ала
:"Т1аккха
шу дуьйла
цунах терачу
/цхьана/ суратца
, кхайкха
Аллах1 воцург
/г1оьнна/ шайн
ницкъ мел
кхочург , шу
бакълуьйш
делахь"
39.Мелхо а , цара
харцдира шен
хаарца шаьш
го ца
биллинарг ,
цаьрга
кхаьчна
дацара цуьнан
дастар .
Иштта , шаьш
царел
хьалхарчара
харцдира /и/ .
Хьажа муха
хилла
зуламхойн чаккхе
/т1аьхье/ !
40.Царех ша
цунах тешарг
ву , царех ша
цунах ца тешарг
ву . Хьан
Далла дукха
дика бевза
бохамхой .
41.Цара хьо
харцвинехь
ахьа ала :"Суна
сан 1амал ю
/бекхамна/ ,
шуна шун
1амал ю . Шу
ц1ена ду аса
дечух , со
ц1ена ву аша
дечух"
42.Царех бу
шаьш хьоьга
ладуг1урш .
Ткъа ахьа /муха/
хозуьйтур ду
къорачарна ,
/цу т1е/ уьш хьекъале
боцуш хилча ?
43.Царех ву ша
хьоьга
хьоьжург .
Ткъа ахьа
/муха/
нисвийр ву б1аьрзенаш , уьш
/са/ ца гуш
хилча ?
44.Баккъалла а
Аллах1а зулам
ца до нахана
х1уманца ,
делахь а ,
наха шайн
дог1машна
зулам до .
45.Цо уьш
гулбечу
дийнахь ,
шаьш
/дуьненахь/
дийнах
цхьана
сахьтехь бен
ца 1ийча
санна ,
вовший
бевзар бу
царна .
Бакъдолуш , эшна
/хир бу/
Аллах1ана
дуьхьал
кхетар шаьш харцдинарш
, уьш ца хилла
нисбелла .
46.Оха хьоьга
/гайтне а/
гайтича , Оха
царна /1азапех/
ч1аг1о еш долу
цхьадерг , я Оха
хьо /цул
хьалха
кхалхане а/
кхалхийча , Тхьога
ду церан
берзар ,
т1аккха
Аллах1 теш ву
цара дечунна
т1ехь .
47.Х1ор умматан
/къоман/ элча
ву . /ткъа/
Церан элча
веача , царна
юкъахь
нийсонца
кхелйо , царна
зулам ца до .
48.Цара олу
:"Маца ю х1ара
ч1аг1о , шу
бакълуьйш хилча
?"
49.Ахьа ала
:"Сан долахь
дац сан
дег1ан зе , бац
пайда а ,
Аллах1ана
лиънарг бен .
Х1ор умматан
/шен/ хан ю
/тоьхна/ .
Церан хан
еача , цара /и хан/
сахьтанна
т1аьхьа ца
тотту ,
хьалха ца йоккху
.
50.Ахьа ала
:"Шуна гиний
/шайн хьал/ ,
шуна деача Цуьнан
1азап
буьйсана , я дийнахь
, х1ун сихдо
цуьнах къа
дечара ?
51.Т1аккха и
доьжча ,
тийши шу
цуьнах ?
Х1инцай
? Бакъдолуш
шу /ма/ дара и
/харцдар/
сихдеш" .
52.Т1аккха
элира шаьш
зуламдинчарга :"1овша
гуттаренан
1азап ! Бийр бу
ткъа шуна бекхам , аша
гулдеш
/лоьхуш/
хиллачуьнца
бен ?"
53.Хьоьгара
хаа г1ерта
уьш :"Бакъ дуй
и /белларш
денбар/ ?" .
Ахьа ала
:"Х1аъ , сан
Делора ,
баккъалла а
иза бакъ ма
ду , шу ма дац
/Аллах1 цунах/
г1орасиз вийр
долуш"
54.Баккъалла а ,
х1ор
зуламдинчу
синна лаьттахь
/мел/ дерг
/долахь/
делхьара ,
/къемата
дийнахь/ цо
/шен са эца/
маханна лур ма
дара и .
Цара
хьулдира
/шайн/
дохкобовлар ,
шайна 1азап
гинчу хена .
Нийсонца
кхелйира
царна юккъехь
. Царна зулам
ца до .
55.Ва !
Баккъалла а
Аллах1ан
/долахь/ ду
стигланашкахь
а ,
лаьттахь а
/мел/ дерг . Ва !
Баккъалла а
Аллах1ан
ч1аг1о бакъ ю ,
делахь а ,
царех дукхах
болчарна ца
хаа /и/ .
56.Цо /массо
х1ума/ дендо ,
кхалхадо ,
Цуьнга дерзор
ду шу
57.Х1ай нах !
Бакъдолуш ,
шоьга шун
Делера /хаза/
хьехам а , /шун/
кийранашкахь
/шеконех/
долчунна
дарба а ,
муъманахана
къинхетам
/нийса некъ/ а
беана
58.Ахьа ала
:"Аллах1ан
комаьршаллийца
а , Цуьнан
къинхетамца
а - цуьнца
баккхийбебойла
уьш !" . Иза
/мелхо/ г1олий
/тоьлуш/ ду
цара /дуьненах/
гулдечул а .
59.Ахьа ала
:"/дийцийша/
Шуна гиний ,
Аллах1а рицкъанех
шуна
доссийнарг ,
/т1аккха/ аша
шех хьарам ,
хьанал
динарг ?" .
Ахьа ала
:"Аллах1а
пурба делла
шуна
/цуьнгахь/ , йа
Аллах1ана
т1ехь харца
кхуллуш ду шу
?" .
60.Х1ун хета ,
Аллах1ана
т1ехь харцо
кхуллучарна ,
къемата
дийнах ?
Баккъалла а
Аллах1 , нахана
т1ехь
комаьршаллин
Да ма ву , х1етте а
царех дукхах
болчара
баркалла /ма/ ца
олу .
61.Хьо ца хуьлу
/цхьана/
г1уллакхехь
/хьолехь/ , ахь
ца доьшу
цунах -
къуръанах
/х1умма/ , аш ца
йо цхьа 1амал ,
Тхо шайна
т1ехь теш
долуш бен , шу
цу /балхана/
чудулучу хена
. Хьан Делах
хьуллуш
/къайладолуш/
дац лаьттахь
а , дац
стиглахь а
заррат
барамехь /х1ума/
, дац цул
жимадерг , дац цул
доккхадерг
/ша/ билгалчу
жайнахь долуш
бен
62.Ва /нах/ !
Баккъалла а
Аллах1ан
авлияаш , царна
т1ехь кхерам
/хир/ бац , уьш
/хир/ бац г1айг1ане
63.шаьш /Делах/
тешна , /Делах/
кхоьруш
хилла /болу/
64.царна кхаъ
бу дуьненан
дахарехь а ,
эхартахь а .
Хийцар дац
Аллах1ан
дешнашна . И
бу и боккха
толам
65.Хьо г1айг1ане
ма войла
церан аларо ,
баккъалла а
сийлалла
Аллах1ан ю
ерриге а . Иза
хезаш , хууш
ву .
66.Ва /нах/ !
Баккъалла а
Аллах1ан ву
стигланашкахь
а ,
лаьттахь а
/мел/ верг .
Стенна
т1аьхьабозуш
бу шаьш
Аллах1 воцург
/кхин/
декъахой
кхойкхурш ?
Уьш
т1аьхьацабозу
хетарна бен , уьш
ма бац
/харцдерг/
моьттуш бен
67.Иза ву Ша
шуна йинарг
буьйса а , цу
чохь шуна синтем
хилийта , де
/динарг/ а
/шена чохь са/
гуш .
Баккъалла а
цу чохь
билгалонаш ю
хезаш болчу
нахана
68.Цара элира
:"Аллах1а
/Шена/
доьзалхо
лаьцна" Ц1ена
ву-кх И !
Кхачаме ву И
/доьзале
хьаштхиларх/
. Цуьнан
/долахь/ ду
стигланашкахь
/мел/ дерг а ,
лаьттахь
/мел/ дерг а .
Шоьгахь бац
х1окхунах /аш
дуьйцучух
цхьа а/ бух . Аш
/муха/ олу
Аллах1ана
т1ехь шайна
ца хууш дерг ?
69.Ахь ала
:"Баккъалла а
шаьш
Аллах1ана
т1ехь харцо
кхуллурш ,
декъал хир
бац" .
70./иза цара/
Дуьненахь
/хьоьгуш
долу/ зовкх
ду , цул
т1аьхьа
Тхоьга ду
церан берзар
, т1аккха Оха
царга
1овшуьйтур ду
ч1ог1а /буьрса/
1азап , уьш
/Делах/
цатешаш
хиларна
71.Деша /дийца/
царна Нухьан
хабар ,
цо шен къоме
элира :"Х1ай
сан къам !
/нагахь санна/
Шуна доккха
хиллехь
/дазделлехь
шуна юкъахь/
сан 1ар а ,
Алллах1ан
билгалонаш
ас /шуна/ дагаяхкийтар
а , Аллах1ана
т1етевжина со
, аша гулбе
/кечбе/ шайн
болх ,
/кхайкха/
шайн декъахой
, цул т1аьхьа
шун болх ма
хулийла шуна
т1ехь
сингаттам ,
т1аккха бе суна
/и болх/ ,
т1аьхьамататталуш
со !
72.Ткъа шу
/муьт1ахьаллех/
юхакхетнехь , ас ца
ехна шоьга
/цхьа а/ ял /мах/ ,
сан ял ма яц Аллах1ана
т1ехь бен ,
соьга /Дала/
омру дина бусулбанех
хиларца"
73.Цара
харцвира и ,
Оха к1елхьара
ваьккхира иза
, цуьнца /динехь
мел/ верг а
хикеманахь ,
Оха бира уьш
/лаьттахь/
верасаш , Оха
хибуха
бахийтира
шаьш Тхан
билгалонаш
хирцйинарш .
Хьажа муха хилла
шайга
д1ахьединчеран
/кхерамтесначеран/
чаккхе
/т1аьхьло/
74.Цул /Нухьал/
т1аьхьа Оха
бахкийтира
элчанаш шайн
къоме ,
уьш баьхкира
царга
билгалонашца
, /ткъа/ уьш бацара
/элчанашал/
хьалха цара
ша харцдинчух
тешар болуш .
Иштта мух1ар
туху Оха
/дозанел/
т1ехбуьйлучеран
дегнаш т1е
75.Т1аккха
царел т1аьхьа
Муса а , Х1арун
а ваийтира
Оха Фир1авн а ,
цуьнан элий а
болчу Тхан билгалонашца
, /царех
тешарх/
куралла йира
цара , уьш
хилира
къадеш /долу/
къам
76.Шайна
Тхоьгара
бакъдерг
деанчу хена
цара элира :»Баккъалла
а х1ара
билггала
бозбуанчалла
ма ду »
77.Мусас
элира : »Аш /муха/ олу
ткъа
бакъдолчунна ,
шайна и
деача : »Бозбуанчалла
ду х1ара ? »
Бозбуанчаш
декъала /ма/
ца хуьлу » .
78.Цара
элира : »Хьо веана
ткъа тхо
д1адерзо
тхуна тхан
дай шена
т1ехь
карийначух ,
т1аккха
шушинна
лаьттахь
сийлалла
хила ? Тхо /ма/
дац шушиннах
тешаш»
79.Фир1авнас
элира : »Схьавалаве
сунна массо говза
бозбуанча»
80.Бозбуанчаш
баьхкича , царга
Мусас элира : »Охьакхосса
шаьш
кхуссург»
81.Цара
охьакхоьссича
/шаьш
кхуссург/ , Мусас
элира : »Шу
шеца
даьхкинарг
бозбуанчалла
ду .
Баккъалла а
Аллах1а дохор
ду и .
Баккъалла а Аллах1а
то ца йо
бохамхойн
1амал »
82.Аллах1а
ч1аг1до
бакъдерг Шен
дешнашца , къа
дечарна /и/
цадезнехь а .
83.Мусах ца
тийшира
цуьнан
къомах цхьа
тоба бен ,
Фир1авнах а ,
шайн элийх а
кхоьруш ,
шаьш цо зерна
/ийманах
дохорна/ .
Баккъалла а
Фир1авн лакхаваьлла
/кураваьлла/
ма ву
лаьттахь .
Баккъалла а
иза /Делан
дозанел/ т1ехбевллачарех
ма ву
84.Мусас
элира : »Х1ай сан къам !
Аллах1ах /И
цхьаъ хилар/
тешна шу
делахь
, Цунна
т1етовжа , шу
бусулбанаш
делахь »
85.Цара
элира : »Аллах1ана
т1етевжина
тхо .
Х1ай тхан
Дела ! Ма
хилийтахь
тхо зуламечу
къомана
/карахь/
питана !
86.К1елхьарадахахь
тхо Хьан
къинхетамца
керстачу
къомах ! »
87.Оха
/дагчу/
хьийхира
Мусана а , цуьнан
вешина а : »Шаьшшин
къомана
Мисрахь
х1усамаш
лацар . Аш
хилийта шайн
х1усамаш
къилба ,
ламаз /кхачаме
х1отта/ де .
Муъманахе
кхаъбаккха ! »
88.Мусас
элира : »Х1ай тхан
Дела !
Баккъалла а
Фир1авнна , цуьнан
элашна
хазалла а ,
бахамаш а
делла Ахь
дуьненан
дахарехь ,
х1ай тхан
Дела царга Хьан
некъах /нах/
тилабайта ,
х1ай тхан
Дела х1аллакбехьа
церан бахамаш
, ч1аг1дехьа
церан дегнаш
, т1аккха уьш
иймане бог1ур
бацара шайна
лазош /долу/
1азап
галлалц ! »
89./Дала/
Элира : »Бакъдолуш
шушиннан
до1анна
жопделла , /Сан
омрунна
т1ехь/ нисло
шушиъ ,
т1аьхьамах1отта
шушиъ шаьш ца
хууш
болчеран
новкъана ! »
90.Х1ордал
дехьабехира
Оха Исраилан
к1ентий /и
бекъа а
бекъна/
, /т1екхиа
дагахь/
т1аьхьабевлира
царна Фир1авн
, цуьнан
б1аьхой
зуламна а ,
мостаг1алийна
а . Шена т1е
хибухавахийтар
кхиъча цо
/Фир1авнас/
элира : »/х1инца/ Тийши
со ,
баккъалла а
/кхин/ дела ца
хиларх ,
Исраилан
к1ентий шех
тешнарг бен ,
со
бусулбанех
ву-кх»
91. »Х1инцай ?
Бакъдолуш
/х1окхул/
хьалхам 1еса
/ма/ вара хьо ,
бохамхойх
/ма/ вара хьо !
92.Тахана
Оха
к1елхьаравоккхур
ву хьо хьан дег1аца , хьо
хилийта
хьоьл
т1аьхьарчарна
билгало . Баккъалла
а дукхах болу
нах Тхан
билгалонех чидамбоцуш
ма бу
93./Делора/
Бакъдолуш
Оха /баха/
ховшийра
Исраилан
к1ентий
бакъонан
/лераман/
ховшаре /махка/ ,
ц1еначарех
/хьаналчух/
рицкъа
делира Оха царна
, ткъа уьш
бекъа /ма/ ца
белира шайна
/хууш долу/
хаар даллалц
. Баккъалла а
хьан Дала
къематан дийнахь
кхелйийр ю
царна
юккъехь , уьш
шегахь бекъалуш
хиллачуьнгахь
94.Ткъа хьо
шеконехь
хиллехь Оха
хьайга доссийначух , ахь
хатта шаьш
хьоьл хьалха
/Таврат ,
Инжийл/ жайна
доьшучарга .
/Делора/ Бакъдолуш
, Хьоьга хьан
Делера
бакъдерг /ма/
деана , хьо
/хилне/ ма
хуьлийла
шекболчарех
95.Хьо
/хилне/ ма
хуьлийла
шаьш Аллах1ан
билгалонаш
харцйиначарех ,
т1аккха хьо
хила
эшначарех
96.Баккъалла
а шайна т1ехь
хьан Делан
/1азапан/ дош
хьакъ
хилларш , /Делан
билгалонех/
тешаш бац
97.Шайга
массо
билгало еача
а ,
лазош долу
1азап шайна
галлалц
98. /Делах/
Тешна цхьа
юьрт елара , шен
тешаро шена
пайда бина ,
Юнусан къам
доцург , уьш
тешначу хена
Оха царех
д1аайдира сийсазаллин
1азап
дуьненан
дахарехь , Оха
царга зовкх
хьегийтира
цхьана ханна
99.Хьан
Далла
лиънехьара ,
лаьттахь
/мел/ верг
/Цунах/ тешна
хир ма вара уьш
массо -
берриге .
Ткъа ахь нах
/нуьцкъала/ т1е
/муха/ те1або
царех
муъманах
хилийта ?!
100.Цхьана
дег1ана
/лаамца ма/
дац ша тешар ,
Аллах1ан
пурбанца бен
. Цо та1зар до
/хьекъале/
ойла ца
ечарна т1ехь .
101.Ахь ала :"Хьовса
, х1ун ду
стигланашкахь
а , лаьттахь а /Делан
билгалонех/ !"
/1азапех/
Хьалха /ма/ ца
доккху
билгалонаша
а ,
д1ахьедархоша
а тешаш доцу
къам .
102./хьо
харцварца/
Шайл хьалха
/цатешаш/
д1абаханчеран
санна /долчу
1азапан/
деношка бен
хьоьжий уьш ?! Ахь
ала :"Хьовса
шу /ларде аш
уьш/ ,
баккъалла а
со ву шоьца
цхьаьна
хьовсучарех
!"
103./1есанах
х1аллакбина/
Цул т1аьхьа , Оха
/1азапах/
к1елхьарабохур
бу Тхан
элчанаш а ,
шаьш /Делах/
тешнарш а .
Иштта ,
/декхар
хилла/ хьакъ ду
Тхуна т1ехь
муъманах
к1елхьарабахар
104.Ахь ала :"Х1ай
нах ! Шу сан
динах шекон
чохь делахь , ас
1ибадат ца до
/шуна/ Аллах1
воцуш аш
шайна 1ибадат
дечарна ,
амма ас
1ибадат до
Аллах1ана , Ша
шу /хан кхаьчча/
кхалхош
волчу , /Цо/
соьга омру
дина муъманахах
хиларца
105./соьга
Дала аьлла/
Хьан юьхь
д1ах1оттае
динна /цу
т1ехь/
нисвелла
/цуьнга/
т1етевжина/ , хьо
/хилне/ ма
хуьлийла
/Делаца/
декъаховечарех
106.Ахь ма
кхайкха , Аллах1
воцуш ,
хьайна
пайдацабийриг
а , хьайна
зецадийриг а
, ахь /и/ дахь , т1аккха
баккъалла а
хьо
зуламхойх
/ма/ ву
107.Аллах1а
хьуна цхьа зе
дича ,
и д1аойбург
вац Иза /Ша/
воцург ,
Цунна хьуна цхьа
дика лиъча ,
Цуьнан
комаьршалла
юхатухург
вац /цхьа а/ . Цо
и т1едоуьйту
/кхиадо/ Шен
лешха Шена
луучунна .
Иза
гечдийриг ,
къинхетамениг
ву
108.Ахь ала :"Х1ай
нах !
Бакъдолуш ,
шоьга деана
шун Делера
бакъдерг , ша
нисвелларг ,
баккъалла а
шен дег1ана
нисло , /ткъа/
ша /бакъонах/
тилавелларг ,
баккъалла а
цунна /шен
дег1ана
зенна/ тилало
. Со /ма/ вац
шуна т1ехь
векал /вина/"
109.Т1аьхьаваза
хьайга /Дала/
хьоьхучунна ,
сатоха
/халонна/
Аллах1а кхел
яллалц , Иза
ву кхелахойх
тоьлуш
/г1олехьа/
верг .